غرفه نمایشگاهی ابزار قدرتمندی است، زائیده برنامه ریزی دقیق شرکت کننده و ایده خلاق طراح که به منزله ویترینی است برای نمایش انواع فعالیتها و تکنیک های فروش به کلامی دیگر، غرفه نمایشگاهی یک تصویر چند بعدی از پیام های بازاریابی و فروش است.
غرفه مجموعه ای از سازه های فیزیکی نیست بلکه واسطه بازاریابی یکپارچه ایست که از ویژگی های فیزیکی خود برای ایجاد فرصتهای فروش محصولات و خدمات استفاده میکند. غرفه تصویر روشنی از شرکت کننده است برای دامنه وسیعی از مخاطبان!
ماندگاری غرفه در اذهان بازدیدکنندگان به تنهایی معیاری باارزش برای تعیین موفقیت غرفه است. در نتیجه بسیاری از شرکتها به دنبال افزودن تعداد بازدیدکنندگانی هستند که غرفه آنها را به خاطر بسپارند. تعداد بازدیدکنندگانی که غرفه را می بینند و بعد از نمایشگاه نام شرکت، محصولاتش یا هر دو را به خاطر می سپارند، ماندگاری در ذهن را اندازه گیری می کند.
ماندگاری در ذهن تا آنجا ارزشمند است که تاثیر غرفه سازی را از دامنه نمایشگاه فراتر می برد. این امر به نوبه خود در تاثیر بر تصمیم گیری برای خرید کمک می کند و آگاهی از محصول و شرکت را در مدتی طولانی تر موجب می شود.
نکاتی در مورد طراحی غرفه های نمایشگاهی که امید است مورد توجه و استفاده قرار گیرد:
۱ – غرفه انبار نیست
طراحی غرفه چیزی بسیار فراتر از پر کردن فضا با اشیای موجود در انبار سازمان است. بسیاری از کارفرماها در آخرین لحظاتی که باید به نمایشگاه بروند از واحد خدمات یا روابط عمومی میخواهند چیزهایی را برای بردن به نمایشگاه آماده کنند. در نتیجه بسیاری از غرفه های نمایشگاهها بیشتر به انبار شرکتها و سازمان‌ها شباهت دارند تا یک اثر هنری!
۲ – غرفه اثر هنری است
غرفه میتواند محل تجلی هنری طراح و نشان دهنده سطح دانش و بینش فرهنگی هنری و سلیقه وی باشد. غرفه لباس کارفرماست و طراح موظف است بهترین طرح دوخت را برای آن ارائه دهد.
۳ – طراحی غرفه تخصص است
نجارها، آهنگرها، نقشه‌کش‍ها، معماران، طراحان داخلی، طراحان صنعتی، طراحان‌صحنه و لباس، طراحان گرافیک و گاه تاً مهندسان عمران و کامپیوتر، همه خود را در زمینه طراحی غرفه جامع و مانع می‍دانند در حالی که طراحی غرفه خود میتواند یک رشته مستقل باشد.
برخی هنرمندان تصور میکنند طراحی غرفه عملی تفننی است و در کنار کارهایشان به آن می‍پردازند. این طور هم می‌توان نگاه کرد، اما حاصل این رویکرد به هیچ رو غرفه حرفه‌ای نیست.
۴ – ایده خلاقانه محور طراحی غرفه است
ایده خلاقانه فرآیند پیچیده ای دارد و ایده‌یابی دارای روش‍هایی است که به مطالعه نیاز دارد. طرح باید مخاطب را در غرفه نگه دارد وپاسخگوی افکار و احساساتش باشد.
باید دانست کارفرما چه هدفی دارد و روی آن تمرکز کرد که به طور حتم به یافتن ایده‌های ناب می‌انجامد. البته باید با حساسیت و دقتی بیش از کارفرما این کار را انجام داد و خواسته هایش را به سوی اهداف جدید هدایت کرد. یکی از هنرهای طراح غرفه باید همین باشد که با حساسیتی که دارد به سرعت درک کند چه خواسته هایی سره و چه چیزهایی ناسره‌اند. برای درک این نکات باید مدت زیادی تحقیق کرد و با خدمات و محصولات به نمایش درآمده، فرآیند کار، یا هر چیز مشابه دیگر در مجموعه کارفرما سروکار یافت.
۵ – جزییات در غرفه به خوبی دیده میشوند
نمیشود غرفه را همین جوری طراحی کرد، مخاطب آنقدر به اشیا نزدیک می‍شود که تمام سهل‌انگاری‌ها را می‌بیند، بنابراین طرح باید به گونه‌ای یاشد که بیننده نتواند اتصالات را بفهمد، یا اگر فهمید، خیال کند یک اتصال حرفه‌ای دیده است. خلاقیت فقط در سیرکولاسیون نیست بلکه در تمام جنبه‌های غرفه باید احساس شود.
۶ – در نمایش یک چیز معمولی نباید غلو شود
گاه کیفیت محصولات کارفرما بسیار پایین‍تر از حد انتظار است، در این حالت‌ها بهتر است به شکل مودبانه از او خواسته شود که نمونه‌های بهتری را در اختیار بگذارد و اگر نمونه بهتری در دست ندارد، یا محصولش کیفیت پایین دارد باید او را از اجاره غرفه منصرف کرد. البته پل‍های پشت سر را نبایدخراب کرد!
۷ – گاه سکوت و خلوت بهتر است
روش‍های طراحی مینی‌مال گاه چنان آرامشی در مخاطب ایجاد میکند که چاره ای جز ایستادن در غرفه ندارد. نمایشگاهها اغلب مکان‍هایی پرآشوب و هیاهو با رنگ‍ها و نورهای گوناگون‍اند که بیینده را عصبی میکنند. طراح بهتر است خود را جای مخاطب بگذارد.
۸ – طراحی غرفه چابکی می‌خواهد
طرح غرفه مثل جرقه است، مثل طرح پوستر. غرفه کارزار طراحی است و تنها از عهده افراد چابک و حساس برمی‌آید. افراد فاقد این ویژگی‌ها طراحی غرفه را فراموش کنند.
۹ – دیدن تصویر سودمند است
دیدن تصویر به ویژه هنگام خلق ایده بسیار موثر است. در مواقعی که طراح، غرفه‌ای در دست طراحی ندارد میتواند به بازدید نمایشگاهها برود، مجله‌ها را ورق بزند، یادداشت بردارد، فیلم ببینید، استراحت کند و کروکی بزند.
۱۰ – طراح مشاور واقعی کارفرماست
این نکته‌ی بسیار مهمی است، باید به شکل حرفه ای مشاوره داد و حتی اگر لازم شد کارفرما را از گرفتن غرفه منصرف کرد (یعنی در کوتاه‌مدت نان خود را آجر کرد)، کارفرما نباید گمان کند با آدمی پولکی طرف است، یا در برآوردهای اولیه و مراحل قرارداد سرش کلاه رفته است. طراح خود را در جای کارفرما بگذارد.
۱۱ – طراح دست به کار شود
طراح به جای این که نقشه را به کارگاه فکس کند و به روش اداری از آنها بخواهد نسبت به اجرای کار در نهایت وسواس و سرعت اقدام کنند، خود باید دست به کار شود تا مسایل اجرایی را از نزدیک بفهمد و درصورت لزوم طرح را در حین اجرا تغییر دهد.
۱۲ – تفکر مهندسی لازم است
طراح باید تحلیل‌گر باحوصله‌ای باشد؛ یعنی بتواند با دقت فراوان یک دانشمند چیزها را برشکافد و از این راه به کشف‌های تازه‌ای در کار خود دست یابد. دقیق و حساس بودن، نگاه تولیدانبوهی داشتن، ظریف فکر کردن، عاشقانه به جزییات رسیدگی کردن، خسته نشدن و سرسری کار نکردن، از علایم تفکر مهندسی است.
۱۳ – طراح غرفه نباید واهمه داشته باشد
گاه پیش می‌آید که کارهای دیگران را داوری کنیم و گاه نیز دیگران کارهای ما را به داوری می‌گیرند. در هر حال نباید ترسید و باید دانست که ما به عنوان طراح از آنها حرفه‍ای‌تریم. نباید لحظه‍ای به خود تردید داشت و از داوری حرفه‍ای‌ها و معمولی‌ها نگران بود. باید درباره کارهای دیگران نظر داد اما تا نپرسیدند، نگویید!
۱۴ – بهترین راه فراگیری، آموزش است
بهترین راه یاد گرفتن، یاددادن است. شاید شما هم تجربه کرده‍اید؛ تلاشی که می‌کنید برای اینکه یک بازی را به کسی یاد دهید، شما را مجبور میکند که خود آن را فراگیر گیرید. هیچ اشکالی ندارد که از این ضعف انسانی در جهت اعتلا استفاده شود. نقد هنری هم در همین نکته ظریف نهفته است.
۱۵ – سیستمهای مدولار و پیشساخته توصیه نمی‌شوند
استفاده از این سیستمها گاه خوب و گاه بسیار بد است. در حال حاضر این طور شده که طراحان از سر تنبلی یا کم‌سوادی، از این سیستمها استفاده میکنند. این یک روش خوب است به شرطی که فکر شده باشد و برای غرفه خودتان بومی‌سازی شده باشد یا اینکه هدف خاصی رو تعقیب کند. سیستمهای پیشساخته تبلیغاتی اغلب برای کسانی است که میخواهند بیش از نظر مخاطب، نظر کارفرما را تامین کنند. البته بعضی از کارفرماها تصور میکنند اگر یک پرینت طولی روی یکی از این سیستمهای پیشساخته بزنند، دیگر نیازی به طراح ندارند، روابط عمومی خودش این کارها را میکند!
۱۶ – فرم، نور، رنگ و بافت و صدا و بو عوامل طرح غرفه‌اند
فرم، نور، رنگ، بافت، صدا و بو مصالح کار طراح غرفه هستند برای رسیدن به طرح خوب. اگر شکل یک غرفه ارتباطی به کالا نداشته باشند، غرفه‌ها حالتی کمونیستی و بی‌حال پیدا میکنند و اگر خیلی جیغ بنفش باشند مبتذل میشوند. صدا عامل بسیار مهمی است و به راحتی از غرفه‌های اطراف به داخل غرفه ما می‌آید. بو نیز کاربردی مانند صدا دارد که توسط چشم درک نمیشود اما تاثیرش روی انسان بسیار زیاد است. من اگر غرفه‌ای شیک (به لحاظ بصری) ببینم و از آن بوی سیرداغ دریافت کنم چه عکس‌العملی نشان می‌دهم؟ اگر در یک غرفه فروش لاستیک با ورود شما به قسمت نمایش، بوی سوختن لاستیک و صدای ترمز را بشنوید و همزمان خط ترمز لاستیک روی یک پرده ظاهر شود چه حالی می‌شوید؟ یا برای مثال در غرفه نمایش روغن‌نباتی به جای بوی سوختن روغن‌نباتی، بوی لیمو در فضا عطرآگین باشد؟
۱۷ – سلسله مراتب دیده شدن اشیا و درک آنها را نباید فراموش کرد
چشم انسان با ورود به هر فضا به سرعت دنبال چیزهای جدید می‌گردد، به همین دلیل اشیای نمایشی و اشیای تزیینی را باید در جای مناسب گذاشت. بسیار مهم است که اول چه چیزی دیده شود و کجای مخروط دید چه چیزهایی دیده شود، تمرکزهای نوری در کجاست و کجاها و چه چیزهایی در سایه‌اند، دور و بر چه اشیایی خلوت و چه اشیایی شلوغ است، هر شی چقدر از زمان خیرگی نگاه را به خود معطوف میکند. اغلب غرفه‌های به ظاهر زیبا، بدون توجه به این اصول طراحی میشوند و فقط خوشگل‌اند، اما هدف اصلی غرفه‌دار را تامین نمی‌کنند.
۱۸ – عمر غرفه یک هفته است
این نکته بسیار حیاتی است و نباید آن را با ساختمان اشتباه گرفت. غرفه نباید محکم باشد، بلکه باید لق باشد و خود چند روز پس از نمایشگاه فرو بریزد.!