تهران درسيطره تابلوهاي هنري از پيكاسو تا پتگر
آن هم نه يكي و دو تا و ١٠ تا بلكه يك گالري عظيم به وسعت شهري درحد و قواره تهران با ١٦٠٠ اثر هنري. تصاويري از آثار نقاشي معروف هنرمندان وطني و خارجي تا عكس‌هايي از برگ‌هاي شاهنامه‌هاي نفيس فردوسي يا انواع مجسمه‌ها و آثار حجمي و حتي تابلوهايي از آثار اساتيد مطرح و صاحبنام خوشنويسي ايران جاي آن تبليغات و بازار را گرفته‌اند. كلكسيوني از رنگ‌ها و نقش‌ها با عنوان «نگارخانه به وسعت شهر» كه قرار است ١٠ روزي ميزبان چشمان مردم پايتخت‌نشين باشد.
تصويري از گلدان سفالي چند هزار ساله شوش گرفته تا تصوير خطاطي‌هاي سياه مشق، تابلو چشم‌انداز جاجرود اثرنامي پنتگر، نقاشي عروسي روستايي متعلق به پيتر بروكل اتريشي، آثاري از پيكاسو و نقاشي زيبايي با عنوان ساحل ولكا اثر ايليار نقاش روس. سيد مجتبي موسوي، مشاور هنري سازمان زيباسازي و مجري طرح «نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر» در مورد دليل اجراي اين طرح به «اعتماد» مي‌گويد: همان‌طور كه مي‌دانيد آشفتگي سيما و منظر تبليغات شهري، همواره مديريت شهري را با چالش و انتقادهايي روبه‌رو كرده است.
در اين ميان از آنجايي كه فضاهاي شهري در اختيار سازمان زيباسازي است، لبه تيز اين انتقادها بيشتر به سوي اين سازمان نشانه مي‌رود. از سويي واقعيت هم اين است كه يكي از وظايف زيباسازي، تلاش براي شكل و هويت دادن به سيما و منظر شهري براي شهروندان است. درهمين راستا، از چندي قبل اين ايده يعني استفاده از فضاهاي تبليغاتي شهري براي تزيين شدن با تصاوير هنري، توسط سعيد شهلاپور، عضو شوراهاي هنري سازمان زيباسازي مطرح شده بود. وي معتقد بود كه اگر در طول يك سال، يك هفته تا ١٠ روز فضاهاي تبليغاتي شهر تهران به نمايش آثار هنري ايران و جهان اختصاص پيدا كند، هم در معرفي و اشاعه هنر و آثار هنري مثمرثمر خواهد بود و هم در تلطيف فضاي شهري پايتخت.
اين طرح اواخر فروردين ماه نهايي شد و تيمي مسوول سياستگذاري و اجراي آن شدند. وي با ذكر اينكه در اين طرح بيش از ٧٠٠ اثر هنري (شامل ٥٠٠ اثر داخلي و ٢٠٠ اثر هنري خارجي) روي ١٦٠٠ بيلبورد و فضاي تبليغاتي به نمايش گذاشته شده است، مي‌گويد: اين اثرها در واقع كپي آثار هنري در شاخه‌هاي مختلفي مانند: نقاشي، مجسمه‌سازي، خوشنويسي، آبگينه، فرشبافي و... است و در خصوص آثار خارجي بيشتر از هنر نقاشي بهره برده‌ايم. اما اين آثار هنري نقش بسته روي بيلبوردها چقدر چشمان پايتخت‌نشين‌ها را جذب كرده است؟ چقدر مردم تهران توجه‌شان به اين تابلوها جلب شده است و تفاوت تغييرات را حس كرده اند؟
تبليغات كجاست؟
مرد جوان درست زير بيلبوردي در خيابان آفريقا ايستاده و منتظر تاكسي است. درست زير تابلويي كه به جاي تبليغات، روي آن يكي از آثار نقاش صاحبنام، آگوست رودن نصب شده است. وقتي از جوان كه خود را مهدي و ٢٧ ساله و مهندس پتروشيمي معرفي مي‌كند در مورد اين اثر هنري مي‌پرسيم، سرش را بالا مي‌گيرد و با تعجب مي‌پرسد: «پس تبليغش كو؟!» انگار تا حالا متوجه تغيير تابلو نشده است. پس از چند ثانيه‌اي كه محو نقاشي شده، ادامه مي‌دهد: «چه جالب. فكر خوبي است. اگر همه‌جا اين‌طوري شده باشد، معركه است.
مرديم از بس كه اين تبليغات جورواجور را به خوردمان دادند.» «ما شديم يك مشت آدم بي‌احساس و بي‌روح. فقط از صبح تا شب در اين كوچه و خيابان‌ها مي‌رويم و مي‌آييم و اينقدر از چهره خشن و زشت ديوارها و تابلوها خسته شده‌ايم كه ديگر حتي رغبتي براي نگاه كردن به اطراف‌مان را هم نداريم.» اينها بخشي از سخنان خانم ميانسالي است كه كارمند است و ساكن خيابان فرجام كه از طرح جديد شهرداري تهران استقبال مي‌كند. او هم از آن دست آدم‌هايي است كه گرچه اين تابلوهاي هنري را ديده است ولي از اصل ماجرا بي‌اطلاع است. براي همين وقتي متوجه مي‌شود مشابه چنين تصاويري در كل شهر نصب شده، خوشحال مي‌شود و مي‌گويد: «شهر واقعا خسته‌كننده شده بود براي همين اكثر مردم ترجيح مي‌دادند به محض اتمام كارشان، سريعا به خانه‌هاي‌شان بروند.
اما در تمام دنيا، خيابان‌ها به گونه‌اي طراحي و تزيين شده‌اند كه مردم از پياده‌روي يا رانندگي در آن لذت مي‌برند. درست مانند اينكه در يك فضاي تفريحي قدم مي‌زنند.» او در ادامه اين اقدام سازمان زيباسازي را تحسين مي‌كند و درعين حال مي‌گويد: «خدا كند اين اقدام‌ها ادامه پيدا كند و فقط يك شوي كوتاه‌مدت نباشد.» اين اقدام‌ها خشكي و يكنواختي شهر و زندگي شهري را مي‌گيرد. شايد زيباترين راسته شهري تهران در اين روزها بزرگراه مدرس باشد. بزرگراهي كه دورتادور آن به شكلي بسيار زيبا با فضاهاي سبز و آثار حجمي تزيين شده و حالا تابلوهاي زيباي هنري هم به بيلبوردهاي آن اضافه شده است و زيبايي اين بزرگراه را صد چندان كرده است.
پشت ترافيك مدرس، يكي از موتورسواران درباره اين تابلوها مي‌گويد: تمام شهر پرشده از اين طرح‌ها. حتي خيابان‌ها و محلات جنوبي شهر؛ خيلي قشنگ و زيباست. به تابلوي زيبايي كه با نام عروسي ولكا معرفي شده اشاره مي‌كند و ادامه مي‌دهد: براي اكثر مردم از جمله خود من كه نه آشنايي چنداني با آثار هنري داريم و نه فرصت پرداختن به هنر را، اين شيوه روش جالبي است براي آشنايي بيشتر با هنر و هنرمندان بزرگ؛ بخصوص هنرمندان ايراني.
براي نخستين بار نفس كشيدم
رضا، صاحب يك عكاسي در خيابان سهروردي است؛ عكاسي مي‌كند و نقاشي. خودش به گفته خود يك پا هنرمند است. او از اقدام اخير شهرداري سر شوق آمده و آن را بي‌مانند مي‌داند: من با اينكه خودم مطالعاتي را در مورد نقاشي دارم و بسياري از اين تصاوير هنري را قبلا ديده‌ام، بازهم وقتي آنها را در اين ابعاد و در جاي جاي شهر مي‌بينم، واقعا حظ مي‌كنم و برايم لذتبخش است. رضا نفس عميقي مي‌كشد و ادامه مي‌دهد: براي نخستين بار، احساس مي‌كنم در اين شهر هم مي‌شود «نفس» كشيد. خرید تابلو نقاشی
امروز تهران گالري بزرگي است از انواع آثار هنري؛ آثاري با رنگ‌هاي مختلف و در ابعاد گوناگون. به نظر مي‌رسد طرح «نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر» روح تازه‌اي را در كالبد اين كلانشهر بي‌روح دميده است. طرحي كه آثار آن در روزهاي آتي بيشتر مشخص خواهد شد.
منبع: بیتوته